Zaburzenia psychosomatyczne, czyli co próbuje przekazać Ci Twoje ciało?
Fizyczny stan zdrowia i czynniki psychiczne są ze sobą nieodłącznie sprzężone. Podczas sytuacji stresowych w organizmie wzrasta poziom adrenaliny i kortyzolu, co może powodować rozmaite objawy somatyczne takie jak nadpotliwość dłoni czy przyspieszone bicie serca. Krótkotrwały stres jest niegroźny, a nawet może działać na nas motywująco. Jednak przewlekły stres może być niezwykle wyniszczający zarówno dla organizmu jak i dla stanu psychicznego. Czym są zaburzenia psychosomatyczne?
Czym są zaburzenia psychosomatyczne?
Zaburzenia psychosomatyczne są specyficzną dolegliwością, w przypadku której organizm próbuje zwrócić naszą uwagę na problemy psychiczne poprzez bóle somatyczne, które nie mają jasnego podłoża medycznego. Osoby cierpiące na zaburzenia psychosomatyczne są wystawione na bardzo silny stres, który odbija się na zdrowiu fizycznym. Zaburzenia psychosomatyczne zazwyczaj zaczynają się z chwilą przeżyć traumatycznych i silnie stresowych, powodując tym samym lawinę problemów zdrowotnych. Osoby cierpiące na zaburzenia psychosomatyczne często nie doszukują się powodu swojego słabego samopoczucia w kryzysie stanu psychicznego, dlatego mogą spędzić wiele czasu i energii na wizyty u lekarza i recepty na schorzenia, które nie ulegają poprawie. Dodatkowe badania i metody leczenia mogą okazać się nieskuteczne bez odnalezienia i zrozumienia źródła objawów.
Objawy zaburzeń psychosomatycznych
- bóle brzucha
- bóle kręgosłupa
- nudności
- problemy z prawidłowym trawieniem
- bóle głowy
- bóle stawów
- zespół jelita drażliwego
Niesamowicie istotne jest, aby nie ignorować pierwszych symptomów, ponieważ z czasem nieustający stres może być powodem schorzeń psychosomatycznych, do których należą między innymi: cukrzyca, nadciśnienie tętnicze, zaburzenia rytmu serca, obniżona odporność oraz choroby wrzodowe.
Przyczyny zaburzeń psychosomatycznych
Przyczyn zaburzeń psychosomatycznych należy poszukiwać w nagłych i intensywnie stresujących wydarzeniach stresowych. Zaburzenia psychosomatyczne mogą mieć swoje podłoże w konflikcie rodzinnym, kryzysach zawodowych i osobistych, nagłych, drastycznych zmianach życiowych oraz innych, traumatycznych wydarzeniach.
Manifestacja stresu pod postacią migren
Migrena jest bólem głowy jednostronnie umiejscowionym, pulsującym i nasilającym się podczas wykonywania czynności życia codziennego. Podczas napadu migreny mogą pojawić się nudności, wymioty, światłowstręt i nadwrażliwość na dźwięki z otoczenia. Migreny mają wiele przyczyn, jednym z nich może być podłoże psychologiczne.
Do przyczyn psychologicznych migren wliczamy:
- depresję maskowaną – specyficzny rodzaj depresji, nie dający typowych objawów. Objawy typowo depresyjne są “maskowane” przez objawy somatyczne – w tym migreny. Poza bólami głowy osobie cierpiącej na depresję maskowaną mogą również dokuczać: bezsenność, skłonność do używek, jadłowstręt, przewlekłe bóle (głowy, mięśni, stawów, serca), problemy skórne, zespół niespokojnych nóg i wiele innych. Objawy nie występują wszystkie na raz, najczęściej ogniskują się wokół danej przypadłości, np. bólów żołądka i problemów trawiennych.
- tłumienie emocji – notorycznie tłumione emocje takie jak smutek, strach, bezradność czy złość potrafią odnaleźć swoje odzwierciedlenie w bólu, między innymi głowy.
- przeciążenie psychiczne – migreny występujące w odpowiedzi na przeciążenie psychiczne to jedna z metod wołania o odpoczynek przez nasze ciało. Początkowo ból może pojawiać się w barkach lub szczęce, spowodowany ciągłym napięciem. Z czasem ból promieniuje w stronę głowy, powodując napady migrenowe.
Leczenie zaburzeń psychosomatycznych
Zaburzenia psychosomatyczne mogą być niezwykle uciążliwe, osoby cierpiące na tę przypadłość często czują się sfrustrowane i bezradne w obliczu kolejnych nie wnoszących poprawy badań i diagnoz. Niezwykle istotne jest udanie się na psychoterapię w celu odnalezienia źródła problemów somatycznych. Po przepracowaniu z terapeutą trudnych wydarzeń i stresu z nimi związanymi dolegliwości somatyczne same ustąpią. W dobie pandemii i rygorów sanitarnych równie skuteczna będzie psychoterapia online.
Techniki relaksacji jako narzędzia wspierające
Przydatnym narzędziem wspierającym psychoterapię mogą być ćwiczenia oddechowe i relaksacyjne, które pomogą złagodzić ból spiętych mięśni. Technika relaksacji Jacobsona jest stosowana od wielu lat w praktyce klinicznej. Wywodzi się ona z teorii, że napięcie mięśniowe jest bazą dla negatywnych stanów emocjonalnych. Wiele badań potwierdziło, że trening Jacobsona jest skuteczny w terapii wielu zaburzeń psychicznych, najczęściej na tle depresyjnym lub lękowym. Trening ten polega na stopniowym napinaniu i rozluźnianiu danych grup mięśniowych, prowadząc do rozluźnienia mięśni, obniżenia stresu oraz zwiększenia poczucia samokontroli.
Istnieje wiele metod regulacji stresu. Niektórzy lubią biegać i spotykać się z bliskimi w chwilach wzmożonego stresu a inni wolą spędzić cichą chwilę z książką lub medytują. Narzędzia wykorzystywane do obniżenia stresu powinny być spersonalizowane i przyjemne. Nie warto więc zmuszać się do danej aktywności wypromowanej jako tej najlepszej i najbardziej skutecznej, jeśli taka metoda akurat nam nie odpowiada. Dobrze jest wziąć pod uwagę swoje potrzeby, ulubiony sposób spędzania czasu i osobiste preferencje. Poznaj zaproponowane przez nas sposoby na to jak skutecznie radzić sobie ze stresem.
