Uzależnienia

Pojęcie uzależnienia w mowie potocznej często używane jest do opisu osób, które mają kłopot z nadużywaniem alkoholu, nikotyny czy innych substancji psychoaktywnych, popularnie nazywanych narkotykami (pokrewnymi pojęciami opisującymi te zjawiska są narkomania i alkoholizm). Problematyka uzależnień dotyczy również nałogowych zachowań, takich jak hazard, oglądanie pornografii w internecie czy kompulsywne robienie zakupów. Określone zachowania mogą powodować uzależnienie dlatego, że substancje psychoaktywne, powodujące poczucie przyjemnej satysfakcji lub euforii nie muszą być wyłącznie przyjmowane doustnie lub dożylnie. Są one również produkowane przez ludzki mózg. Dlatego występuje rozróżnienie na uzależnienia od substancji (np. alkohol, kokaina, mefedron) oraz uzależnienia od czynności ( np. hazard, gry internetowe, nałogowe oglądanie pornografii ).

Na wielu forach internetowych można spotkać definicję uzależnienia określanego jako silna potrzeba czy też subiektywne poczucie przymusu przyjmowania substancji lub wykonywania określonej czynności. Opis ten jest zgodny ze wskazówkami diagnostycznymi uzależnienia, przyjętymi przez Światową Organizację Zdrowia WHO. Bardzo często w praktyce klinicznej spotyka się jednak osoby, które utrzymują, że nie odczuwają przymusu przyjmowania określonej substancji, mając poczucie kontroli nad swoimi nałogowymi zachowaniami. Ze względu na zjawisko zaprzeczania chorobie, niejako wpisane w problem uzależnień, osobom, które doświadczają tego typu zaburzenia niezmiernie trudno jest je w sobie dostrzec. Często to rodzina, przyjaciele czy przełożeni z pracy są osobami, które widzą kłopoty oraz cierpienie osób dotkniętych tym problemem. Dlatego zachęcamy osoby, które podejrzewają, że ten problem może ich dotyczyć lub dotykać osób im bliskich do bezpośredniego kontaktu ze specjalistą z zakresu uzależnień. Wsparcie psychologiczne dla członków rodziny osoby uzależnionej czy też odpowiednia diagnostyka osoby, której ten problem dotyka pozwalają wyznaczyć skuteczne metody motywacji oraz leczenia osób, które chorują na zespół uzależnienia.

Poniżej przedstawiamy opracowane przez Światową Organizację Zdrowia (WHO) kryteria diagnostyczne zespołu uzależnienia:

• Silne pragnienie lub subiektywne poczucie przymusu przyjmowania określonej substancji (lub wykonywania określonej czynności).
• Upośledzona zdolność do kontroli zachowań związanych z przyjmowaniem substancji (wykonywania czynności). Wyraża się ona przyjmowaniem dużych ilości określonej substancji przez czas dłuższy niż wcześniej był zamierzony. Często można zauważyć nieskuteczne wysiłki osób mające na celu ograniczenie ilości i częstotliwości przyjmowania substancji, pokazujące potrzebę przejęcia kontroli nad nałogiem.
• Fizjologiczne objawy zespołu abstynencyjnego. Np. dla alkoholowego zespołu abstynencyjnego mogą to być niektóre z objawów takich jak; pobudzenie psychoruchowe (drażliwość), bóle głowy, osłabienie lub złe samopoczucie, podwyższone ciśnienie, mdłości, bezsenność, drżenie rąk, powiek, pocenie się.
• Z biegiem czasu konieczność przyjmowania coraz wyższych ilości substancji w celu osiągnięcia pożądanego działania. Jest to tak zwany wzrost tolerancji na określoną substancję (wykonywaną czynność).
• Pochłonięcie sprawą przyjmowania substancji, w tym organizowania spotkań podczas których jest przyjmowana substancja oraz czasu, w którym osoba stara się uwolnić od następstw przyjmowania substancji. Wcześniejsze zainteresowania niezwiązane z nałogiem ulegają zubożeniu lub zanikają.
• Uporczywe przyjmowanie substancji pomimo jednoznacznych dowodów występowania szkodliwych konsekwencji nałogu.

Serdecznie zapraszamy na umówienie się ze specjalistą terapii uzależnień, który oprócz profesjonalnej diagnozy będzie mógł odpowiedzieć na Państwa pytania, rozwiać niepewność, wątpliwości oraz jeśli będzie to potrzebne, zasugerować najlepszy plan postępowania dostosowany do określonej diagnozy oraz natężenia problemu.