Psychoterapia poznawczo-behawioralna a psychodynamiczna
Istnieją różne szkoły psychoterapii. Tak. Nie tylko różnice między psychologiem, psychiatrą a psychoterapeutą nie są wszechobecnie znane. Dodatkowo spora część osób idąc na terapię nie wie, że może wybrać sobie nurt terapeutyczny, w którym chciałaby pracować. Z tego powodu zazwyczaj nie uwzględniamy tej kwestii wybierając swojego specjalistę i szkoła, w której pracujemy, jest kwestią przypadku. Warto zapoznać się z różnymi podejściami, żeby zastanowić się, które do nas bardziej przemawia. Świadomy wybór szkoły terapeutycznej może pozytywnie wpłynąć na efekty pracy i nasze zaangażowanie. Najpopularniejsze obecnie są dwa nurty – psychodynamiczny oraz poznawczo-behawioralny.
Terapia psychodynamiczna – „podążająca” za pacjentem
Istotą współpracy w podejściu psychodynamicznym jest dynamika przeżyć pacjenta i terapeuty pojawiających się w ich relacji. Szkoła ta wywodzi się z psychoanalizy. Praca w tym nurcie opiera się na relacji terapeutycznej. Pacjent dostaje przestrzeń na otwarte dzielenie się fantazjami, skojarzeniami, myślami, emocjami. Kluczowe jest swobodne mówienie o tym, co przychodzi do głowy, więc pacjent zachęcany jest na przykład do wprowadzania tematów nie poruszanych z innymi na co dzień, wstydliwych. Terapeuta nie doradza, jednak swoją obecnością i aktywnością szuka razem z pacjentem głębokiego zrozumienia jego przeżyć. W podejściu psychodynamicznym spotkania odbywają się zazwyczaj o tej samej porze, 1-2 razy w tygodniu, a czas trwania całej terapii jest kwestią bardzo indywidualną. Może ona trwać mniej więcej od 6 miesięcy do kilku lat.
Psychoterapia poznawczo-behawioralna (CBT)
Współpraca klienta i terapeuty jest ustrukturalizowana i mocno zorientowana na cele wyznaczane przez klienta. Założeniem nurtu poznawczo-behawioralnego, wokół którego jest zbudowana praca, jest to, że poprzez zmianę szkodliwych dla nas myśli, możemy zmienić nasze emocje, a w efekcie zachowanie. Terapeuta i klient działają niczym para detektywów, próbując znaleźć niekorzystne schematy myślenia oraz przekonania. Dzięki odkryciu ich, możemy zastąpić je takimi wzorcami myślowymi, które będą nam sprzyjać. W CBT zakładamy, że wyuczyliśmy się pewnych schematów myślowych, na danym etapie życia. Mogły być nam potrzebne, aby na przykład przetrwać trudne dzieciństwo. Jednak skoro się ich wyuczyliśmy, to możemy się również oduczyć. Mówiąc najprościej – jesteśmy w stanie nauczyć się myśleć o sobie, innych ludziach i świecie w taki sposób, że nasz komfort życia się poprawi. Terapia poznawczo-behawioralna odbywa się zazwyczaj raz w tygodniu i może trwać od kilku miesięcy do roku, rzadziej kilka lat. Główne techniki terapii CBT:
- dialog sokratejski – terapeuta poprzez zadawanie odpowiednich pytań prowadzi do samodzielnego odkrycia przez klienta swoich błędów myślowych,
- zapis myśli – zakłada, że dzięki spisaniu swoich myśli, możemy im się przyjrzeć z większym dystansem, co pomaga dostrzec ich zniekształcenia,
- przeformułowanie poznawcze – to narzędzie, dzięki któremu zastępujemy niesłużące nam schematy myślowe, tymi bardziej adekwatnymi i korzystnymi,
- zadania domowe – między spotkaniami z terapeutą klient jest zachęcany do stosowania na przykład zapisu myśli lub do zapytania trzech osób na ulicy o godzinę, jeśli ma trudność w nawiązywaniu kontaktów.
Jak wybrać, który nurt jest dla mnie?
Warto szczerze siebie zapytać, który opis zwyczajnie bardziej mi się podoba. Co czuję, że mogłoby być dla mnie. Czasami potrzebujemy spotkać się z różnymi terapeutami, żeby znaleźć tego dla nas. Tak samo może być w przypadku podejść terapeutycznych. Jeśli zdecydujesz się na jedno i po kilku sesjach będziesz czuć, że to nie to, może spróbujesz drugiego. Sama wiedza o tym, że istnieją różne szkoły i można je sobie wybrać, korzystnie wpływa na twój świadomy wybór terapeuty. Pamiętaj, że jeśli czujesz, że potrzebujesz porozmawiać ze specjalistą, ale obawiasz się tego, ze względu na pandemię – aktualnie wiele terapeutów oferuje spotkania przez Internet. Czy psychoterapia online jest skuteczna? Przeprowadzane badania wskazują na to, że tak. Zdrowie psychiczne, dobre samopoczucie, zadowolenie z życia – to są sprawy, w które warto inwestować i dążyć do nich.
