Lękowe przywiązanie w sytuacji związku może być trudne do zrozumienia dla drugiego partnera. Jednak świadomość tego, jak lękowy styl przywiązania się rozwinął i jaką rolę odgrywa w związkach, może pomóc osobom lękowym i ich partnerom w osiągnięciu zdrowszych i bezpieczniejszych relacji.

Lękowy styl przywiązania w związkach

Lękowy styl przywiązania w związkach może być trudny do opanowania. Osoby te są wrażliwe i wyczulone na potrzeby swoich partnerów. Zazwyczaj wymagają tego samego od swoich partnerów. Potrzebują ciągłego zapewniania i czułości, aby czuć się bezpiecznie w tej romantycznej relacji. Jeśli jednak odpowiedź tej drugiej osoby w związku nie jest taka, jakby oczekiwała osoba z przywiązaniem lękowym, może ona czuć się zaniepokojona i zestresowana w związku.

Osoby z lękowym stylem przywiązania często tłumaczą sobie to, co postrzegają jako brak czułości i intymności, jako że nie są “godne miłości” i w rezultacie intensywnie obawiają się odrzucenia. W próbie uniknięcia porzucenia, osoba lękowa może stać się „przyklejona”, nadgorliwa i zazdrosna w związku. Osoby te są przytłoczone strachem przed samotnością, dlatego robią wszystko, co w ich mocy, aby utrzymać się w związku. Ktoś z lękowym stylem przywiązania widzi swojego partnera jako lek na swoje silne potrzeby emocjonalne.

Co powoduje lękowy styl przywiązania?

Teoria przywiązania zakłada, że więź, którą dziecko tworzy z opiekunem (opiekunami) we wczesnych latach życia (około pierwszych osiemnastu miesięcy) wpływa na to, jak później podchodzić będzie do interakcji społecznych i związków.

Dziecko rozwija bezpieczny styl przywiązania w odpowiedzi na opiekunów, którzy są uważni i reagują na jego potrzeby. Dzieci te rozumieją, że na opiekunach można polegać i rozwijają z nimi silną więź emocjonalną oraz poczucie bezpieczeństwa w ich świecie. Z kolei pośrednio uczą się, że ich potrzeby są ważne i że ogólnie można ufać ludziom.

Jeśli jednak dziecko interpretuje odpowiedzi opiekunów na swoje potrzeby jako niespójne, może rozwinąć to lękowy styl przywiązania. Opiekunowie dziecka lękowego mogą działać wspierająco i uważnie na potrzeby dziecka przy okazji, ale innym razem są źle nastawieni i nie zwracają uwagi na to, czego chce ich dziecko. Dziecko jest w końcu zdezorientowane co do swoich relacji z opiekunami – te mieszane sygnały sprawiają, że bardzo trudno jest mu zrozumieć działania opiekunów.

Dzieci lękowo przywiązane są bardzo zdezorientowane niespójnymi działaniami swoich opiekunów – nie rozumieją, dlaczego zmieniają oni swoje zachowania z jednej skrajności w drugą. W konsekwencji, te sprzeczne działania powodują, że dziecko ma problemy z zaufaniem do swoich opiekunów. W wyniku tej niespójności dziecko może wykazywać: lęk separacyjny, słabą regulację emocjonalną, stać się wysoce reaktywne emocjonalnie i szukać ciągłej bliskości z opiekunem.

Dziecko dorasta w przekonaniu, że jego potrzeby są ważne dla innych tylko wtedy, gdy jest to wygodne. Dlatego też jako dorośli, mogą znaleźć się w związkach, które odzwierciedlają ich dynamikę z dzieciństwa – gdzie miłość i uczucie są dawane tylko warunkowo – ponieważ te zachowania były normalizowane w młodym wieku.

Czym jest lękowe przywiązanie w związkach?

Nawet jeśli romantyczne połączenia są czymś, czego osoba z lękowym stylem przywiązania zazwyczaj pragnie, może nadal znajdować związki stresujące i wywołujące niepokój.

Lękowo przywiązani dostrajają się do potrzeb swoich partnerów i są zwykle szczęśliwi, że mogą je zaspokoić. Jednak z powodu ich niepewności i wątpliwości co do własnej wartości, często rzutują swoją niepewność co do siebie na zachowania swoich partnerów. Jeżeli partner nie odpowiada na jego potrzeby w sposób, którego on wymaga, to lękowo przywiązany odbiera to jako potwierdzenie faktu, że nie jest wart miłości.

Na wiele sposobów, ich relacje są zarówno trucizną jak i lekarstwem. Z perspektywy trucizny, lękowo przywiązani głęboko obawiają się odrzucenia lub porzucenia. Ten strach prowadzi ich do „hiper-czujności” wobec każdego potencjalnego zagrożenia dla związku. Przez to nieustannie wymagają potwierdzenia, że ich partner ich kocha. Z drugiej strony, przebywanie w towarzystwie ukochanej osoby sprawia, że ktoś z lękowym stylem przywiązania czuje się pocieszony i ukojony – lekarstwo.

Oznaki lękowego przywiązania – jak stwierdzić, czy ktoś ma lękowe przywiązanie w związkach?

Jeśli zastanawiasz się, czy ty (lub twój partner) macie lękowy styl przywiązania, zapoznaj się z oznakami, które są charakterystyczne dla lękowego przywiązania w związkach:

• dostrajanie się i bycie wrażliwym na potrzeby partnera,
• priorytetowe traktowanie potrzeb partnera nad własnymi,
• szukanie potwierdzenia i zapewnienia, że jesteś kochany, godny i “wystarczająco dobry”,
• nadwrażliwość na wszelkie zagrożenia dla związku,
• strach przed odrzuceniem i porzuceniem,
• zazdrość i podejrzliwość wobec działań partnera,
• słabe poczucie własnych granic,
• trudności w wyrażaniu lub rozumieniu swoich intensywnych emocji,
• nadmierny niepokój lub zmartwianie się.

Nieuchronnie takie zachowania prowadzą do problemów w relacji – mogą być destrukcyjne dla związku. W głębi duszy ktoś z lękowym stylem przywiązania wierzy, że gdy tylko jego partnerzy poznają ich prawdziwą twarz, stracą nimi zainteresowanie i odrzucą ich. Ostatecznie niska samoocena lękowego przywiązania powoduje, że myśli on, iż nie jest wystarczająco dobry, by utrzymać zainteresowanie partnera na dłuższą metę.

Pamiętaj – powód, dla którego osoba z lękowym stylem przywiązania myśli i działa, jest zakorzeniony w jej dzieciństwie. Sposób, w jaki ich pragnienie czułości i intymności zostało zaspokojone w ich formatywnych latach, nauczył ich, że zarówno oni sami, jak i ich potrzeby były nieważne. Dlatego oczekują, że ten wzorzec będzie kontynuowany w ich romantycznych związkach – robią więc wszystko, co w ich mocy, by temu zapobiec.

Tworzenie zdrowych związków z lękowym stylem przywiązania

Wzorce lękowego stylu przywiązania są tak zakorzenione, że może być trudno nimi zarządzać w związku. Jednakże, ze zrozumieniem i konsekwentnym wysiłkiem, możliwe jest przejście przez głęboko zakorzenione lęki i niepewność tego stylu przywiązania i poczuć się bardziej spełnionym i bezpiecznym w romantycznych relacjach.

Zrozumienie wydarzeń lub działań, które wyzwalają niepewność przywiązania, może pomóc lękowej osobie zorientować się, jak wpływa to na nią, jej myśli i działania. A w efekcie pomóc jej przy wprowadzaniu strategii zapobiegających jej typowym negatywnym reakcjom.

Typowe wyzwalacze relacji lękowego przywiązania obejmują sytuacje, w których partner:

• zachowuje się w zdystansowany lub obojętny sposób,
• zapomina o ważnych wydarzeniach, takich jak rocznica,
• zachowuje się zbyt miło/ flirtuje z kimś innym,
• wraca do domu późno lub nie odpowiada na wiadomości/telefony,
• nie komplementuje/nie zauważa nowego ubrania czy fryzury,
• odwołuje randkę lub spotkanie.

Osoby z lękowym stylem przywiązania nie zachowują się przez cały czas natrętnie i wymagająco w stosunku do swoich partnerów. Jednak każdy z powyższych wyzwalaczy może potencjalnie spowodować, że lękowo przywiązane osoby poczują się przytłoczone obawami lub strachem przed odrzuceniem. W rezultacie ich system przywiązania może zostać uruchomiony, a oni mogą reagować na potencjalne zagrożenie dla ich związku, próbując przywrócić jak najwięcej bliskości z partnerem, martwiąc się nadmiernie i czując się wyczerpani. Te zachowania mogą spowodować znaczne obciążenie związku, a potencjalnie nawet jego rozpad.

Jednak, gdy ktoś z tym stylem przywiązania zacznie rozpoznawać swoje wyzwalacze i sposób, w jaki na nie reaguje, może regulować swoje reakcje w zdrowszy sposób.

Poniższe kroki mogą pomóc w pokonaniu lękowego stylu przywiązania w relacjach romantycznych:

1. Zapoznanie się z czterema stylami przywiązania

Wiedza o tym, jak różne style przywiązania są rozwijane, uruchamiane i jak mogą wpływać na myśli i działania, może pomóc osobie z lękowym stylem przywiązania lepiej zrozumieć własne wzorce zachowań, jak również wzorce zachowań jej partnera. Może to pomóc w zmniejszeniu nieprzewidywalności w związku, a także w ustaleniu najlepszych strategii radzenia sobie z lękowym stylem przywiązania.

• Staraj się wybrać partnera o bezpiecznym stylu przywiązania

Wybór partnera o bezpiecznym stylu przywiązania może być łatwiejszy w teorii niż do zrealizowania – zwłaszcza jeśli jesteś już w związku.

Mimo to, partner o bezpiecznym stylu przywiązania może pomóc osobie lękowej regulować swoje emocje w sposób bardziej efektywny i pomóc jej poczuć się pewniej w związku i w ogóle. Istnieje wiele cech charakterystycznych dla bezpiecznego stylu przywiązania, kiedy spotykamy się z kimś nowym.

• Komunikacja

Ktoś z lękowym stylem przywiązania może próbować zarządzać swoimi negatywnymi emocjami poprzez wybuchy złości lub zazdrości w stosunku do partnera lub poprzez próby przywrócenia bliskości poprzez „przyklejenie” się do nich.

Skuteczna komunikacja polega na zrobieniu przerwy między emocją a działaniem i wyrażeniem tego, dlaczego odczuwasz frustrację lub zmartwienie. Tworzenie wewnętrznych skryptów takich jak:

“Zdaję sobie sprawę z tego, że możesz nie rozumieć, dlaczego jestem zdenerwowany, ale czuję niepokój dlatego, że_________,” lub “Wiem, że nie zamierzałeś celowo zignorować mojego telefonu, ale to sprawiło, że czuję się naprawdę zmartwiony”.

Takie bezpośrednie komunikaty mogą pomóc partnerowi zrozumieć Twoją lękową perspektywę przywiązania bez odpychania go od siebie.

• Spróbuj zidentyfikować emocje i potrzeby

Osoby przywiązane lękowo często mają problemy z identyfikacją swoich emocji. Prowadzenie dziennika myśli może pomóc w rozszyfrowaniu swoich uczuć i może pomóc w rozpoznaniu konkretnych wzorców w swoich myślach i działaniach. Również mapowanie ciała lub medytacja skanowania ciała może pomóc w określeniu, gdzie trzymasz swoje emocje w swoim ciele.

• Terapia

Nie każdy będzie w stanie zarządzać cechami swojego lękowego stylu przywiązania samodzielnie, po tym jak ich wzorce myślenia i działania zostały zakorzenione zanim byli w stanie zwerbalizować swoje uczucia. Skuteczna terapia może pomóc w rozwiązaniu problemów z wczesnego dzieciństwa i obecnych związków, a także stworzyć nowy plan, jak powinny funkcjonować zdrowe związki.

Jak kochać kogoś z lękowym stylem przywiązania

Poniższe wskazówki mogą pomóc zaspokoić wymagania zarówno Twoje, jak i Twojego lękliwego partnera w związku romantycznym:

1. Pomóż swojemu lękowemu partnerowi ustalić zdrowe granice

Porozmawiaj otwarcie i jasno ze swoim partnerem o tym, jak możesz pomóc mu poczuć się bezpiecznie w związku, jednocześnie zachowując odpowiednie granice. Kiedy już to zrobisz, staraj się konsekwentnie wzmacniać te granice.

• Zachęć go do spróbowania terapii

Jeśli twój lękowy partner zmaga się z samodzielnym zarządzaniem swoimi intensywnymi emocjami, możesz zachęcić go do skorzystania z profesjonalnej pomocy. Wykwalifikowany terapeuta może pomóc im przetworzyć doświadczenia z dzieciństwa i wyposażyć ich w narzędzia do zarządzania swoimi myślami i uczuciami, a także do komunikowania swoich potrzeb w związku. Możesz nawet spróbować terapii dla par, aby wspólnie pracować nad rozwiązaniem wszelkich problemów z przywiązaniem w związku.

• Bądź konsekwentny

Niekonsekwentne zachowanie jest głównym czynnikiem wyzwalającym u osób z lękowym stylem przywiązania i może uaktywnić zazdrość związaną z przywiązaniem. Regularnie dając znać swojemu lękowo przywiązanemu partnerowi, jak bardzo jest dla ciebie ważny i że jesteś przy nim, może pomóc mu poczuć się bezpieczniej i wspierać go w związku.

• Wysłuchaj ich obaw

Pozwalając partnerowi wypowiedzieć swoje obawy, możesz pomóc mu zrozumieć złą stronę jego sposobu myślenia. Może to zweryfikować ich emocje, ale także zakwestionować narrację, która doprowadziła ich do poczucia niepokoju i niepewności. Delikatne wskazanie nieścisłości w funkcjonowaniu ich schematów myślowych może dostarczyć im dowody na to, że jest inaczej. Jak na przykład to, że zawsze byłeś tam konsekwentnie dla nich, więc nie ma powodu, aby myśleć inaczej.

Podsumowanie

Często można odnieść wrażenie, że style przywiązania są stałe. Jednak z wiedzą, zrozumieniem i odpowiednim zestawem umiejętności, tworzenie zdrowych związków z lękowym stylem przywiązania jest całkowicie możliwe. Osoby lękowe mogą rozwinąć “wyuczone” bezpieczne przywiązanie poprzez identyfikację swoich irracjonalnych myśli na temat siebie i związków, a w rezultacie zmienić swoje zachowania związane z przywiązaniem.

Dla niektórych osób najlepszym sposobem na nauczenie się patrzenia na relacje w sposób bezpieczny jest terapeuta. Inni mogą czuć się bardziej wyposażeni do radzenia sobie z ich problemami z partnerem, zaufanym przyjacielem lub poprzez książkę ćwiczeń. Jednak niezależnie od tego, jak zdecydują się to zrobić, jeśli ktoś z lękowym stylem przywiązania chce osiągnąć zmianę, kluczem jest konsekwencja i wysiłek.