Przeciętna osoba spędza 147 minut dziennie w mediach społecznościowych. Z tego powodu jesteśmy bardziej niż kiedykolwiek świadomi tego, jak inni spędzają czas. Każda impreza, wakacje, a nawet posiłek poza domem bywają udokumentowane i udostępnione dla całego świata. Dla niektórych ten ciągły strumień zdjęć, filmów, informacji udostępnianych w social media może prowadzić do doświadczania FOMO, czyli strachu przed tym, że coś nas omija. Chociaż FOMO nie jest diagnozowalnym stanem psychicznym – przynajmniej na ten moment – zjawisko to może bezpośrednio wpływać zarówno na zdrowie psychiczne, jak i fizyczne. Chociaż media społecznościowe mogą być główną przyczyną FOMO, z pewnością nie są jedynym winowajcą. Poczucie chęci dopasowania się i przynależności znacznie wyprzedza Internet. Jeśli regularnie doświadczasz FOMO, istnieją sposoby na jego przezwyciężenie.

Czym jest FOMO?

Fear of missing out, w skrócie FOMO, oznacza lęk przed „wypadnięciem z obiegu”. To obawa, że coś istotnego nam umknie, kiedy nie będziemy online. Psychologowie zaczęli używać terminu FOMO na początku XXI wieku, aby opisać zjawisko związane z korzystaniem z portali społecznościowych. Zyskało ono większą uwagę na przestrzeni lat wraz ze wzrostem naszej obecności w mediach społecznościowych. FOMO obejmuje zarówno poczucie przegapienia czegoś, które wywołuje niepokój, jak i kompulsywne zachowania, takie jak sprawdzanie i odświeżanie stron, w celu utrzymania kontaktów społecznych i bycia na bieżąco. Jest to ściśle związane ze strachem przed wykluczeniem społecznym, które istniały na długo przed mediami społecznościowymi.

Innym sposobem, w jaki psychologowie badali FOMO, było skupienie się na tym, jak poczucie “przynależności” może wpływać na naszą samoocenę. Kiedy czujemy, że jesteśmy częścią społeczności i inni nas akceptują, czujemy się lepiej sami ze sobą. Kiedy nie mamy poczucia akceptacji ze strony społeczności, automatycznie czujemy się gorzej.

Objawy FOMO

Chociaż FOMO nie jest obecnie stanem, który można zdiagnozować, może mieć określone objawy, zgodnie z raportem z 2021 r. w Technological Forecasting and Social Change.

Niektóre z tych objawów obejmują:

• obsesyjne sprawdzanie mediów społecznościowych, aby zobaczyć, co robią inni,
• doświadczanie negatywnych uczuć podczas porównywania swojego życia z życiem innych osób na podstawie ich relacji w mediach społecznościowych,
• uczucie psychicznego wyczerpania przez media społecznościowe.

Inne objawy FOMO mogą obejmować:

• nadwyrężanie swojego grafiku (próba bycia wszędzie przez cały czas),
• wycofywanie się od innych,
• uczucie fizycznego zmęczenia,
• uczucie smutku, niepokoju lub depresji,
• trudności z koncentracją,
• problemy ze snem.

„Wywoływacze” i przyczyny FOMO

Media społecznościowe nie są jedyną rzeczą, która wywołuje strach przed tym, że coś nas ominie. Możesz na przykład dostać zaproszenie na weekendową imprezę, na którą niekoniecznie chcesz iść, ale i tak pójdziesz, ponieważ nie chcesz czuć się pominięty, gdy twoi znajomi będą o niej rozmawiać w poniedziałek. Media społecznościowe ułatwiają wywoływanie FOMO, ale ludzie zawsze go doświadczali.

Poniżej wypisaliśmy kilka najczęstszych „wywoływaczy” FOMO:

• niezrozumienie żartu, z którego śmieją się inni,
• nie bycie wybranym do zespołu,
• brak zaproszenia na wydarzenie,
• przegapienie dobrej okazji, takiej jak wyprzedaż w sklepie, który lubisz.

Poczucie przynależności jest podstawową ludzką potrzebą. Jedno z badań skupiających się na dorastających dziewczętach określiło tę potrzebę jako “głód społeczny”. Język ten podkreśla, jak ważna może być potrzeba przynależności dla niektórych osób i dlaczego doświadczanie FOMO może mieć tak negatywny wpływ na niektóre osoby. Poczucie więzi społecznych (przeciwieństwo FOMO) zostało również powiązane z dłuższym i zdrowszym życiem.

W jaki sposób poczucie więzi może wpływać na nasze zdrowie w tak ważny sposób? Dzieje się tak dlatego, że poczucie więzi z innymi prowadzi do mniejszego stresu, co wspiera zarówno układ nerwowy, jak i układ odpornościowy. I odwrotnie, uczucie FOMO wpływa na mózg podobnie jak inne stany lękowe, aktywując reakcję “walcz lub uciekaj”. Mózg postrzega zagrożenie (w tym przypadku zagrożenie społeczne) i stawia nas w stan wysokiej gotowości. Nasz układ nerwowy staje się pobudzony, a my czujemy się niekomfortowo i jesteśmy zmotywowani do znalezienia sposobu na poczucie ulgi.

Ta potrzeba ulgi często prowadzi ludzi prosto do ich ulubionych aplikacji społecznościowych. Niestety, szukając ulgi w ten sposób tylko utrzymujemy lub nawet wzmacniamy niepokój, który wywołał go w pierwszej kolejności.

FOMO zostało również powiązane z kwestiami zdrowia psychicznego. Doświadczanie FOMO może wiązać się z depresją, poczuciem większego stresu i zmniejszoną satysfakcją z życia.

Kogo najbardziej dotyka strach przed tym, że coś nas ominie?

Jeśli chodzi o faktyczny przedział wiekowy, nastolatki i młodzież są bardziej narażeni na doświadczanie FOMO. Młodsi ludzie są znacznie bardziej zagrożeni ze względu na większą ilość czasu spędzanego online w połączeniu ze zwiększoną wrażliwością i potrzebą akceptacji społecznej i przynależności.

Jednak młodzi ludzie nie są jedynymi, którzy mogą doświadczać FOMO. Ponieważ strach przed przegapieniem jest często związany z mediami społecznościowymi, to znaczy, że każdy zapalony użytkownik mediów społecznościowych jest bardziej narażony na doświadczanie FOMO niż osoby, które nie korzystają z social media zbyt często. Jest prawdopodobne, że korzystanie z mediów społecznościowych może powodować, że doświadczamy FOMO, ponieważ widzimy te „wyselekcjonowane” momenty z życia innych ludzi. Jest również prawdopodobne, że ludzie, którzy są bardzo zaangażowani w swoje relacje społeczne, są bardziej przyciągani do mediów społecznościowych i bardziej podatni na doświadczanie FOMO. Dodatkowo ekstrawertycy mogą być bardziej skłonni do nadmiernego korzystania z mediów społecznościowych niż introwertycy.

Osoby żyjące z lękiem społecznym są również zagrożone. Wynika to z faktu, że osoby te częściej unikają sytuacji społecznych i w większym stopniu polegają na mediach społecznościowych w celu nawiązania kontaktu i zmniejszenia poczucia samotności.

Jak oprzeć się strachowi przed tym, że coś cię ominie?

Jeśli doświadczasz FOMO:

1. Pamiętaj, czego nie widzisz w mediach społecznościowych

Szczególnie w dobie mediów społecznościowych ważne jest, aby przypominać sobie, że życie innych ludzi nie jest tak ekscytujące lub idealne, jak mogłoby się wydawać. Pamiętaj, że ludzie zazwyczaj nie publikują bardziej zwyczajnych aspektów swojego dnia, takich jak praca przy komputerze lub sprzątanie. Nie każdy ma dzień pełen wrażeń 24/7.

• Poświęcaj swój czas na wydarzenia w przemyślany sposób

Skoncentruj swoją energię na relacjach i działaniach, które są dla Ciebie satysfakcjonujące. Kiedy będziesz zadowolony z tego, jak spędzasz swój czas, będziesz mniej zaniepokojony tym, jak inni spędzają go inni.

• Poznaj swoje wyzwalacze

Często pomocne może być ustalenie, co dokładnie powoduje, że doświadczasz FOMO. Podobnie jak w przypadku każdego uzależnienia behawioralnego, ważne jest zrozumienie i zminimalizowanie czynników wyzwalających. Jeśli okaże się, że przyczyną FOMO jest telefon, dobrym rozwiązaniem jest umieszczenie go w innym pokoju. Jeśli pewna osoba regularnie wywołuje u ciebie FOMO, możesz rozważyć ograniczenie spędzanego z nią czasu.

• Spotkaj się z terapeutą

Psychoterapia indywidualna może pomóc przełamać nawyki prowadzące do FOMO, takie jak nadużywanie mediów społecznościowych. Ten rodzaj spotkań obejmuje pracę z terapeutą w celu zbadania swoich emocji, myśli i działań, aby pomóc odzyskać poczucie kontroli.