Wiele kobiet wyobraża sobie, że pierwsze dni i tygodnie z nowym dzieckiem będą błogim, spokojnym i zdecydowanie radosnym czasem. Rzeczywistość może być jednak zupełnie inna. Możesz cieszyć się ich zapachem i rozczulać małymi paluszkami u rąk, ale możesz też być płaczliwa, przytłoczona i totalnie bez sił. Brak snu, izolacja i stres związany z utrzymaniem przy życiu małego człowieka mogą zderzyć się z nagłą zmianą poziomu hormonów po porodzie. Ta kombinacja może sprawić, że poczujesz się jak na emocjonalnej kolejce górskiej. Objawy te znane są jako “baby blues” i mogą trwać do dwóch tygodni po porodzie. Szacuje się, że trzy na cztery mamy noworodków doświadczają pewnych objawów baby blues, a niektóre badania wskazują, że liczba ta sięga nawet 80%. Czym jest depresja poporodowa?

Baby blues

Objawy baby blues – które trwają zaledwie kilka dni do tygodnia lub dwóch po urodzeniu dziecka – mogą obejmować:

• wahania nastroju,
• niepokój,
• smutek,
• drażliwość,
• uczucie przytłoczenia,
• płaczliwość,
• zmniejszona koncentracja,
• problemy z apetytem,
• problemy z zasypianiem,
• objawy depresji poporodowej.

Objawy te są normalne i powinny ustąpić w ciągu kilku tygodni, gdy poziom hormonów ustabilizuje się i zaczniesz ustalać rutynę. Objawy mogą być jednak zupełnie nieoczekiwane, zwłaszcza jeśli ciąża przebiegała bez komplikacji lub nie mogłaś się doczekać radości macierzyństwa. Jeśli objawy nie ustępują lub nasilają się, porozmawiaj z lekarzem. Być może doświadczasz depresji poporodowej.

Choć „baby blues” jest tymczasowym stanem, nie możemy jednak go ignorować. Ból poporodowy jest istotnym czynnikiem ryzyka rozwoju depresji poporodowej, która jest poważniejsza i bardziej uporczywa od „baby blues”. Co więcej, podejrzewamy, że te przejściowe zmiany nastroju mogą wpływać na doświadczenia kobiet po porodzie, w tym na ich wysiłki związane z karmieniem piersią, tworzenie więzi i ogólną jakość życia.

Jeśli chodzi o baby blues, ważne jest, aby upewnić się, że objawy nie przeciągają się lub nie pogarszają. Narodziny dziecka mogą wywołać wiele silnych emocji, od podekscytowania i radości po strach i niepokój, co może skutkować czymś, czego możesz się nie spodziewać, czyli depresją. Większość świeżo upieczonych mam doświadcza po porodzie “baby blues”, który zwykle obejmuje wahania nastroju, napady płaczu, niepokój i trudności ze snem. Niektóre świeżo upieczone mamy doświadczają jednak poważniejszej, długotrwałej formy depresji znanej jako depresja poporodowa. Czasami nazywa się ją depresją okołoporodową, ponieważ może rozpocząć się w czasie ciąży i trwać po porodzie.

Depresja poporodowa

Depresja poporodowa nie jest wadą charakteru ani słabością. Czasami jest to po prostu powikłanie porodu. Jeśli cierpisz na depresję poporodową, jak najszybsze wdrożenie leczenia może pomóc w opanowaniu objawów i nawiązaniu więzi z dzieckiem.

Depresja poporodowa może być początkowo mylona z baby blues, ale jej objawy są bardziej intensywne i trwają dłużej. Mogą one ostatecznie zakłócać zdolność do opieki nad dzieckiem i radzenia sobie z innymi codziennymi zadaniami. Objawy zwykle rozwijają się w ciągu pierwszych kilku tygodni po porodzie. Mogą jednak rozpocząć się wcześniej – w czasie ciąży – lub później – do roku po porodzie.

Objawy depresji poporodowej mogą obejmować:

• obniżony nastrój lub silne wahania nastroju,
• nadmierny płacz,
• trudności w nawiązywaniu więzi z dzieckiem,
• wycofywanie się z rodziny i przyjaciół,
• utrata apetytu lub jedzenie znacznie więcej niż zwykle,
• niemożność zaśnięcia, zwana bezsennością lub nadmierna ilość snu,
• przytłaczające zmęczenie lub utrata energii,
• mniejsze zainteresowanie i przyjemność z wykonywanych czynności,
• intensywna drażliwość i złość,
• obawa, że nie jesteś dobrą matką,
• poczucie beznadziejności,
• poczucie bezwartościowości, wstydu lub winy,
• zmniejszona zdolność do jasnego myślenia, koncentracji lub podejmowania decyzji,
• silny niepokój i ataki paniki,
• myśli o skrzywdzeniu siebie lub dziecka,
• powracające myśli o śmierci lub samobójstwie,

Ważne! Nieleczona depresja poporodowa może trwać wiele miesięcy lub dłużej.

Wskazówki pomagające radzić sobie z depresją poporodową

Jest kilka rzeczy, które możesz zrobić, aby złagodzić lub opanować objawy depresji poporodowej.

Dowiedz się, czego się spodziewać

Będąc w ciąży, porozmawiaj z mamą lub przyjaciółkami, które urodziły dzieci, o ich doświadczeniach po porodzie. Zadawaj pytania swojemu lekarzowi. Wiedza to potęga, a bycie przygotowanym może pomóc. Sporządź listę rzeczy, które Cię uspokajają lub uszczęśliwiają, takich jak gorąca kąpiel lub spacer. W ten sposób, gdy poczujesz się przytłoczona lub smutna, możesz wrócić do tej listy.

• Zapewnij sobie wystarczającą ilość snu

Nie możesz powstrzymać swojego dziecka przed budzeniem się o każdej porze nocy, ale możesz ograniczyć ilość spożywanej kofeiny, wyłączyć urządzenia elektroniczne na godzinę przed pójściem spać i pozwolić partnerowi karmić butelką raz na jakiś czas, abyś mogła przespać całą noc.

• Wyjdź z domu na spacer lub spotkanie ze znajomymi

Posiadanie nowego dziecka może wydawać się momentem, w którym trzeba się izolować. Spotkaj się z przyjaciółmi na kawę. Porozmawiaj z nimi o tym, co czujesz. Nawiąż kontakt z innymi świeżo upieczonymi mamami. W grupie siła. I nie zapomnij cieszyć się świeżym powietrzem – może to również pomóc Ci lepiej spać!

• Nie oczekuj zbyt wiele – bądź dla siebie wyrozumiała

Możesz odczuwać pokusę porównywania się do tych wszystkich “idealnych” mam, które widzisz w telewizji i mediach społecznościowych. Nie poddawaj się tej presji. Daj sobie czas na wyzdrowienie po porodzie i dostosowanie się do nowej roli rodzica.

• Poproś o pomoc

Powiedz swojemu partnerowi, rodzinie lub przyjaciołom, co dokładnie mogą dla Ciebie zrobić. Może to być opieka nad maluchem, gdy ty bierzesz prysznic lub idziesz do sklepu, lub przygotowanie kilku posiłków, abyś mogła cieszyć się nieprzerwanym czasem z noworodkiem.

• Umów się na terapię indywidualną

Choć wydaje się, że świeżo upieczona mama nie ma na nic czasu, istnieje wiele rozwiązań, które mogą dać Ci możliwość uczęszczania na psychoterapię indywidualną. Wsparcie specjalisty od zdrowia psychicznego może mieć nieocenioną wartość. Idealnym rozwiązaniem wydaje się być psychoterapia online, dzięki której nie tracisz czasu na dojazdy do poradni, a przestrzeń w domu możesz zyskać dzięki np. pomocy babci czy dziadka dziecka, który wyjdzie z wnukiem czy wnuczką na godzinny spacer.