Zapisy telefoniczne:

  • Poniedziałek-piątek: 11:00-19:00

Czym jest samowspółczucie i jak je praktykować?

Każdy z nas ma w sobie wewnętrznego krytyka. Czasem może on być mobilizujący do skończenia powierzonych nam zadań na czas lub motywujący do zmian życiowych. Często jednak wewnętrzny krytyk, jeśli nie sprawujemy nad nim kontroli, może urosnąć do olbrzymich rozmiarów i skutecznie obniżać nasz nastrój i samopoczucie. Według terapii poznawczo-behawioralnej nasze myśli, emocje i zachowania wzajemnie na siebie oddziałują tworząc wzorce zachowań. Oznacza to, że mówiąc sobie “jestem do niczego”, “z niczym sobie nie radzę”, “nie nadaję się do tego” wytwarzamy negatywne przekonanie o sobie, które znacznie obniża naszą samoocenę i jakość życia. Pozytywny wewnętrzny dialog jest kluczowy do szczęśliwego życia i podwyższenia poczucia własnej wartości. Odpowiedzią na potrzebę pozytywnego wizerunku siebie jest samowspółczucie.

Samowspółczucie – co to takiego?

Samowspółczucie uznawane jest za zdrowe ustosunkowanie się do Ja. Polega na życzliwej, nie oceniającej i mniej krytycznej postawie wobec samego siebie. Takie podejście pomaga uniknąć nadmiernej samokrytyki oraz frustracji związanej z nieosiągnięciem stawianych sobie wyidealizowanych oczekiwań względem siebie samego. Samowspółczucie jest ściśle związane z “mindfulness” czyli uważnością i refleksyjnością wprowadzanej do życia codziennego. Polega na większej świadomości odczuwanych emocji i odczuć “tu i teraz” bez próby ich kontrolowania, tłumienia lub oceniania.

Czy to to samo co użalanie się nad sobą

Samowspółczucie może mylone być z użalaniem się nad sobą. Nic bardziej mylnego – postawa współczucia wobec samego siebie nie ma charakteru egoistycznego ani narcystycznego. Ważnym elementem samowspółczucia jest “common humanity”, termin ten można luźno przetłumaczyć jako “powszechne człowieczeństwo”. Jest to postawa świadomości, że każdy człowiek przeżywa kryzysy na przestrzeni swojego życia i nie jesteśmy osamotnieni w naszych nawet dość specyficznych, trudnych sytuacjach życiowych.

Wszyscy popełniamy błędy i przytrafiają nam się czasem przykre sytuacje, na które nie mogliśmy nic poradzić. Taka postawa zmniejsza poczucie osamotnienia oraz zwiększa dystans do nieidealnej natury człowieka. Litowanie się nad sobą jest postawą ukierunkowaną na siebie – charakteryzuje się poczuciem osamotnienia w swojej sytuacji oraz przekonaniem o niezrozumieniu ze strony otoczenia, które wydaje się być bez skaz.

Osoby skłonne do litowania się nad sobą, gdy znajdują się w odwrotnej sytuacji często cieszą się, że to nie ich spotkało nieszczęście lub w jakiś sposób je ominęły. Taki punkt widzenia jest nakierowany na siebie i mocno odizolowany od przeżyć drugiej osoby, w przeciwieństwie do postawy samowspółczującej.

Czy samowspółczucie może być sposobem na wyższą samoocenę?

Pionierka samowspółczucia Kristin Neff wyraźnie oddziela te dwa terminy. Samowspółczucie charakteryzuje się odejściem od oceniania siebie i porównywania się z innymi, co ma zapobiegać i hamować myślenie skoncentrowane na sobie oraz egoizm związany ze zbyt wysoką i nierealistyczną samooceną. Co więcej, postawa samowspółczucia ma uchronić  przed tendencjami do surowej samooceny podczas przeżywania porażek, sprawiając, że nasze poczucie własnej wartości będzie niezależne od negatywnych czynników zewnętrznych.

Jak praktykować?

Najbardziej efektywnym sposobem na praktykowanie samowspółczucia jest zmiana sposobu rozmowy ze sobą, czyli wewnętrznego dialogu. Komunikaty i stwierdzenia o sobie, które powtarzamy sobie w myślach, szczególnie w sytuacjach niepowodzeń mają wielkie znaczenie. Przeanalizuj to, jak zwracasz się do siebie na co dzień i w przypadku porażki. Jakich używasz wtedy słów, jaką masz mimikę twarzy i jakimi gestami się posługujesz. Wyobraź sobie, że w takiej sytuacji znalazła się bliska Ci osoba – członek rodziny, partner czy przyjaciel. Ktoś, kto wywołuje w Tobie ciepłe, troskliwe uczucia. Co powiedziałbyś takiej osobie? Jakie dobrałbyś słowa i gesty? Możesz wrócić myślami do swojej trudnej sytuacji i spróbować potraktować siebie w taki sposób, w jaki potraktowałbyś najlepszego przyjaciela. To ćwiczenie pomoże Ci zwizualizować Twój wewnętrzny dialog.

W przyszłości, w sytuacji niepowodzenia, spróbuj sobie przypomnieć w jaki sposób mówiłeś do siebie podczas ćwiczenia. Postaraj się być dla siebie opiekuńczy i troskliwy oraz traktować siebie z wyrozumiałością, z jaką otaczasz swoich bliskich.

Natarczywy wewnętrzny krytyk

Negatywny dialog wewnętrzny jest modelowany przez całe nasze życie, dlatego diametralna zmiana może okazać się niezwykle trudna. Psychoterapia jest procesem, podczas którego nabędziesz odpowiednie narzędzia, aby zmierzyć się z wewnętrznym krytykiem oraz zmianą relacji z samym sobą. Ciągłe surowe ocenianie siebie może prowadzić do różnego rodzaju zaburzeń psychicznych, dlatego warto zadbać o siebie już teraz. Dzieci, które mają zaburzony obraz siebie mogą odczuwać trudności w kontaktach z rówieśnikami, przez co mogą mieć problemy w szkole i czuć się bardzo osamotnione. Podczas Treningu Umiejętności Społecznych dzieci mogą nauczyć się kompetencji osobistych oraz grupowych. Dzięki poznaniu prostych schematów zachowań, dzieci mogą lepiej zrozumieć kontakty międzyludzkie.

Centrum NOWA – psychoterapia online, indywidualna Warszawa | Trening Umiejętności Społecznych, Psychoterpia indywidualna Warszawa

realizacja: estinet.pl

Centrum Terapii Centrum Nowa

Wilcza 66/68 lok.3,
00-679 Warszawa Śródmieście

+48 505 300 545
biuro@centrumnowa.pl

Czynne od 8:00 do 21:00.
Od poniedziałku do piątku