Czym jest samospełniająca się przepowiednia?
Samospełniająca się przepowiednia to oczekiwanie lub przekonanie na dany temat, które może wpłynąć na Twoje zachowanie, powodując tym samym, że przekonanie się spełni. Idea samospełniającej się przepowiedni, znanej również jako efekt Pigmaliona, polega na tym, że twoje przekonanie o tym, co się wydarzy, napędza działania, które sprawiają, że wynik ten ostatecznie się spełnia. Jeśli spodziewasz się, że wszystko pójdzie nie tak, możesz włożyć mniej wysiłku lub nie podjąć kroków, które mogłyby odwrócić sytuację, co oznacza, że oczekiwanie najgorszego wywołuje najgorsze.
Samospełniająca się przepowiednia – oznaki
Istnieje kilka kluczowych oznak, które świadczą o tym, że możesz być uwikłany w taki schemat myślenia, który doprowadza do samospełniającej się przepowiedni.
Jeśli zauważysz, że:
- często dokonujesz pesymistycznych przewidywań dotyczących przyszłości,
- rozpamiętujesz złe doświadczenia z przeszłości,
- skupiasz się głównie na negatywnych aspektach danej sytuacji,
- wierzysz, że twoje negatywne przewidywania są nieuniknione i nie masz nad nimi kontroli.
Samospełniające się przepowiednie nie zawsze są negatywne. Czasami pozytywne oczekiwania mogą inspirować i motywować do działania, które pomogą Ci odnieść większy sukces w osiągnięciu celu. Jednak kiedy Twoje samospełniające się proroctwo jest oparte na negatywnych oczekiwaniach, może Cię to powstrzymywać i uniemożliwić Ci osiągnięcie pełnego potencjału.
Rodzaje samospełniających się przepowiedni
Istnieją dwa podstawowe rodzaje samospełniających się przepowiedni:
- Samospełniające się przepowiednie są oparte na twoich własnych oczekiwaniach.
- Proroctwa narzucone przez innych opierają się na tym, czego oczekują inni ludzie.
Samospełniająca się przepowiednia – przykłady:
- Niektóre przykłady samospełniających się przepowiedni obejmują przekonanie, że źle wypadniesz na egzaminie, przez co oblejesz test lub myślenie, że nie dostaniesz pracy, której faktycznie finalnie nie dostajesz.
- Czytanie horoskopu i przekonanie, że będziesz miał okropny dzień na podstawie jego przewidywań jest przykładem innych narzuconych przepowiedni.
- Rodzice, którzy wierzą, że ich dzieci nie odniosą sukcesu w nauce, mogą spowodować, że ich przepowiednie się spełnią, kładąc mały nacisk na naukę.
- Samospełniające się przepowiednie mogą być jednak znacznie poważniejsze. Takie oczekiwania mogą przyczynić się do tego, jak oczekujemy, że inni ludzie będą się zachowywać, co może odgrywać rolę w stereotypach, rasizmie i dyskryminacji.

Jak uniknąć negatywnych samospełniających się przepowiedni?
Jest kilka rzeczy, które ludzie mogą zrobić, aby uniknąć szkodliwych samospełniających się przepowiedni:
- Bądź świadomy swoich własnych samospełniających się proroctw. Istotne jest, aby być świadomym potencjalnego wpływu, jaki oczekiwania mogą mieć na twoje zachowanie. Jeśli wierzysz, że sprawy nie pójdą dobrze, prawdopodobnie będziesz działać w sposób, który zwiększa prawdopodobieństwo takiego wyniku.
- Zaangażuj się w swoje przekonania i celePozostań wierny własnym celom i przekonaniom, nawet w obliczu oczekiwań innych.
- Rozpoznaj, jak oczekiwania innych ludzi wpływają na Twoje przekonania o własnej wartości. Zwróć uwagę na oczekiwania osób z Twojego otoczenia i na to, jak mogą one wpływać na Twoje zachowanie. Upewnij się, że jesteś skoncentrowany na swoich własnych celach i nie pozwól, aby inni dyktowali Ci działania.
- Praktykuj współczucie dla siebie. Nie bij się, gdy nie spełniasz własnych oczekiwań. Zaakceptuj, że popełniłeś błąd i wyciągnij z niego wnioski. Przejdź dalej i skup się na tym, co możesz zrobić inaczej następnym razem.
- Rozumiejąc skutki samospełniających się przepowiedni, możesz pracować nad przeciwdziałaniem wszelkim negatywnym wzorcom myślenia, które mogą Cię powstrzymywać. Bądź proaktywny w identyfikowaniu przekonań lub oczekiwań, które mogą ograniczać Twój potencjał i podejmij kroki, aby je zmienić. Dzięki praktyce możesz nauczyć się łamać i unikać negatywnych samospełniających się proroctw i osiągać swoje cele.
Podsumowanie
Samospełniająca się przepowiednia to sytuacja, w której czyjeś oczekiwania dotyczące konkretnej sytuacji powodują, że ta sytuacja się spełnia. Pokazuje, że posiadanie pozytywnej perspektywy i skupienie się na działaniach, które możesz podjąć, aby doprowadzić do pożądanego rezultatu, jest ważne dla osiągnięcia sukcesu.